پرسش :

آیا پیامبر اکرم (ص) فرموده‌اند که: هر کس مژده ماه ربیع الاول را بدهد، من بشارت بهشت را به او می‌دهم؟


پاسخ :

در منابع روایی نیافتیم. گویا جمله‌ی فوق در اصل به صورت زیر بوده است که تغییر یافته:

هرکس خروج ماه صفر را به من بشارت دهد، به بهشت می‌رود.

هرچند درست این حدیث به صورت زیر است:

مَنْ بَشَّرَنی بِخُرُوجِ آذارَ فَلَهُ الْجَنَّه؛[۱]
هر کس مرا به خروج [ماه] آذار بشارت دهد‍‍، به بهشت می‌رود.

و این حدیث توضیح خاص خود را دارد که در ادامه می‌آید:

ملاحظه ی سبب صدور حدیث، نشان می دهد که حضرت با این جمله می خواسته ابوذر را به عنوان فردی بهشتی به مردم معرفی کند؛ زیرا پس از این جمله، ابوذر بود که این خبر را به حضرت داد.

شیخ صدوق سبب صدور حدیث را از ابن عباس نقل کرده است:
کانَ النَبِی(ص) ذاتَ یوْمٍ فی مَسْجِدِ قُبا وَ عِنْدَهُ نَفَرٌ مِنْ أصْحابِهِ فَقالَ: «أوَّلُ مَنْ یدْخُلُ عَلَیکُمُ السّاعَه، رَجُلٌ مِنْ أهْلِ الجَنَه».
فَلَمّا سَمِعُوا ذلِکَ قامَ نَفَرٌ مِنْهُمْ فَخَرَجوا وَ کُلُّ واحِدٍ مِنْهُمْ یحِبُّ أنْ یعُودَ لِیکونَ أوَّلَ داخِلٍ فَیسْتَوجِبَ الْجَنَّه، فَعَلِمَ النَّبِی(ص) ذلِکَ مِنْهُمْ، فَقالَ لِمَنْ بَقِی عِنْدَهُ مِنْ أصْحابِهِ: «إنَّهُ سَیدْخُلُ عَلَیکمْ جَماعَه یسْتَبِقُونَ، فَمَنْ بَشَّرَنی بِخُرُوجِ آذارَ فَلَهُ الْجَنَّه».
فَعادَ القَوْمُ وَ دَخَلُوا وَ مَعَهُمْ أبوذرٍّ فَقالَ لَهُمْ: «فی أی شَهْرٍ نَحْنُ مِنَ الشُهورِ الرّومیه؟» فَقالَ أبوذرٍّ: قَدْ خَرَجَ آذارُ یا رَسولَ الله، فَقالَ(ص): «قَدْ عَلِمْتُ ذلِکُ یا أباذَرٍّ وَ لکِنّی أحْبَبْتُ أنْ یعْلَمَ قَوْمی أنَّکَ رَجلٌ مِنْ أهْلِ الجَنَّه، وَ کَیفَ لا یکُونُ ذلِکَ وَ أنْتَ الْمَطْرودُ عَنْ حَرَمی بَعْدی لِمَحَبَّتِکَ لأهْلِ بَیتی، فَتَعِیشَ وَحْدَکَ وَ تَمُوتَ وَحْدَکَ، وَ یسْعَدَ بِکَ قَوْمٌ یتَوَلَّوْنَ تَجْهیزَکَ وَ دَفْنَکَ، أولئِکَ رُفَقائی فِی الْجَنَّه الْخُلْدِ الَّتی وُعِدَ المَتَّقُونَ.»[۲]

روزی پیامبر در مسجد قبا با اصحاب خود نشسته بود. به آنان فرمود: نخستین فردی که اکنون بر شما وارد می شود، از بهشتیان است.

برخی افراد چون این سخن را شنیدند، بیرون رفتند تا شتابان باز گردند و به سبب این خبر، از بهشتیان شوند.

پیامبر این را فهمید و به آنان که مانده بودند فرمود: اکنون چند نفر بر شما در می آیند که هر یک از دیگری سبقت می جوید. از میان آنان، هر کس به من بشارت دهد که ماه آذار تمام می شود، اهل بهشت است.

آن گروه بازگشته وارد شدند. ابوذر نیز با آنان بود. اکرم صلّی الله علیه و آله به آنان فرمودند: ما در کدام ماه رومی هستیم؟

ابوذر گفت: ای پیامبر خدا، آذار تمام شد.

پیامبر اکرم صلّی الله علیه و آله فرمودند: ای ابوذر، این را می دانستم، اما دوست داشتم که امت من بدانند تو بهشتی هستی، و چسان بهشتی نباشی، در حالی که تو را پس از من، از حرمم (مدینه) می رانند، چون به اهل بیت من محبت داری. پس تنها زندگی می کنی و تنها می میری و گروهی سعادت تجهیز و کفن و دفن تو را می یابند. آنان همراهان من در بهشت جاودان اند؛ بهشتی که به پرهیزگاران وعده داده شده است. [۳]

پی‌نوشت‌ها:
[۱]. معانی الأخبار، ص ۲۰۴، ح ۱؛ علل الشرائع، ج ۱، ص ۱۷۵.
[۲]. معانی الأخبار، ص ۲۰۴، ح ۱؛ علل الشرائع، ج ۱، ص ۱۷۵.
[۳]. درسنامه فهم حدیث، ص ۱۱۶.

بیشتر بخوانید:

آیا این که در شب اول ربیع الاول، شبانه به مسجد برویم و برای فرج دعا کنیم، بدعت است؟

آیا اعمال و دعاهایی که در شب اول ماه ربیع الاول انجام می شود بدعت و حرام نیست؟